Phạm Trường Hà
Bài tập chữa ngón tay cò súng là phương pháp hỗ trợ người bệnh trong quá trình trước và sau điều trị ngón tay cò súng. Các bài tập có tác dụng tăng cường sức mạnh và độ linh hoạt cho ngón tay, giúp việc điều trị diễn ra nhanh chóng và dễ dàng hơn.
Có thể chữa ngón tay cò súng bằng vật lý trị liệu không?
Điều trị ngón tay cò súng bao gồm 2 phương pháp phẫu thuật và không phẫu thuật, được chỉ định dựa trên những dấu hiệu lâm sàng hiện tại của người bệnh. Trong đó, phương pháp không phẫu thuật bao gồm các hoạt động điều trị bảo tồn như uống thuốc, tập bài tập chữa ngón tay cò súng, đeo băng nẹp… Được chỉ định cho những ca bệnh chưa xuất hiện biến chứng, hay tình trạng mất khả năng chủ động gập duỗi ngón tay và bất động ngón tay tại vị trí gập. (1)
Các bài tập vật lý trị liệu tại nhà là một phần quan trọng trong chương trình phục hồi chức năng cho người bị ngón tay cò súng. Mục đích là phục hồi khả năng vận động ngón tay, cái thiện sức mạnh nhóm cơ tại khớp ngón tay để người bệnh có thể dễ dàng vận động bình thường sau khi điều trị bệnh.
Vận động gập duỗi của ngón tay được tạo thành bởi 3 khớp chính cùng với các nhóm cơ gân xung quanh. Một người bị ngón tay cò súng nghĩa là đường hầm gân gấp tại ngón tay bị hẹp, làm cản trở vận động gập duỗi. Những bài tập chữa ngón tay cò súng tập trung vào sự kéo giãn để duy trì khả năng vận động của hệ thống đường hầm gân gấp này.
Ngoài ra việc tập luyện còn được kết hợp cùng các bài tập có kháng lực nhằm cải thiện và phục hồi sức mạnh cơ bắp cho ngón tay, giúp giảm triệu chứng yếu cơ thường xảy ra khi ngón tay bị suy giảm chức năng vận động, thường xuyên cứng khớp trong thời gian dài.
Hướng dẫn thực hiện bài tập chữa ngón tay cò súng
1. Căng duỗi khớp ngón tay
Bài tập căn duỗi ngón tay thường được đưa vào nhóm bài tập chữa ngón tay cò súng để cải thiện/làm tăng độ linh hoạt của ngón tay. Cách thực hiện bài tập như sau:
- Bước 1: Để bàn tay nằm trên một mặt phẳng, người bệnh ngồi ở tư thế thoải mái.
- Bước 2: Dùng tay còn lại kéo ngón tay cò súng lên vị trí cao nhất có thể. Lưu ý, không để ngón tay bị đau do căng cơ quá mức.
- Bước 3: Giữ nguyên tư thế này trong 10 giây.
- Bước 4: Lặp lại 5 lần được tính là 1 hiệp. Mỗi ngày tập 3 hiệp.
2. Bài tập đẩy ngón tay
Bài tập có tính chất sử dụng lực của các ngón tay, bao gồm ngón tay cò súng để cải thiện sức mạnh của nhóm cơ tại đây. Bài tập chữa ngón tay cò súng có bước thực hiện như sau:
- Bước 1: Đặt bàn tay nằm thoải mái trên mặt phẳng như là mặt bàn.
- Bước 2: Duỗi thẳng ngón tay cò súng và 1 ngón tay khỏe mạnh kế bên.
- Bước 3: Dùng ngón trỏ và ngón cái của bàn tay còn lại nắm giữ 2 đầu ngón tay, tạo thành lực cản.
- Bước 4: Dùng lực để đẩy 2 ngón tay vào gần nhau, trong khi ngón trỏ và ngón cái vẫn cản lực.
- Bước 5: Giữ trạng thái trong vòng 10 – 15 giây, Sau đó lặp lại 5 lần, được tính là 1 hiệp. Mỗi ngày thực hiện 3 hiệp.
3. Cầm nắm đồ vật
Bài tập cầm nắm đồ vật được tập theo các bước sau:
- Bước 1: Để lên bàn tay có ngón tay cò súng 1 vật, có thể là giấy hoặc khăn ăn.
- Bước 2: Nắm chặt tờ giấy với lực mạnh nhất có thể, giữ đồ vật nằm gọn trong lòng bàn tay.
- Bước 3: Siết chặt nắm tay và giữ trong vài giây.
- Bước 4: Từ từ thả tay và trở về vị trí ban đầu.
- Bước 5: Lặp lại 10 lần được tính là 1 hiệp. Mỗi ngày tập 2 hiệp.
4. Xoay cổ tay
Bài tập xoay cổ tay là một trong những bài tập chữa ngón tay cò súng hiệu quả mà người bệnh được khuyến khích thực hiện. Bài tập được thực hiện như sau: (2)
- Bước 1: Đặt tay sấp lên bàn, lòng bàn tay mở.
- Bước 2: Giữ nguyên vị trí, chỉ dùng lực cổ tay để xoay ngửa bàn tay lên trên cao nhất có thể.
- Bước 3: Giữ lại tư thế khoảng 5 giây.
- Bước 4: Xoay lòng bàn tay về tư thế sấp.
- Bước 5: Lặp lại 10 lần được tính là 1 hiệp.
5. Trượt gân, bài tập chữa ngón tay cò súng
Các bước thực hiện bài tập trượt gân bao gồm:
- Bước 1: Để bàn tay có ngón tay cò súng mở rộng hết cỡ, các ngón tay duỗi thẳng.
- Bước 2: Lần lượt gập các ngón tay vào lòng bàn tay, cố gắng đạt được vị trí xa nhất có thể.
- Bước 3: Sau khi gập hết các ngón tay, bao gồm ngón tay cò súng, tiếp tục chạm từng đầu ngón tay vào đầu ngón tay cái.
- Bước 4: Thực hiện 3 hiệp mỗi ngày.
6. Xòe ngón tay
Người bệnh có thể thực hiện bài tập xòe ngón tay theo theo 1 trong 2 cách sau:
Cách 1:
- Bước 1: Chụm các đầu ngón tay bao gồm ngón tay cò súng lại với nhau.
- Bước 2: Sử dụng sợi thun để đặt vào các đầu ngón tay.
- Bước 3: Dùng lực mở xòe các ngón tay ra cho đến khi sợi thun giãn căng.
- Bước 4: Giữ khoảng 5 giây rồi khép các ngón tay về lại vị trí ban đầu.
- Bước 5: Lặp lại 10 lần được tính là 1 hiệp. Thực hiện 3 hiệp mỗi ngày.
Cách 2:
- Bước 1: Luồn sợi thun vào ngón tay cò súng và 1 ngón tay khỏe mạnh kế bên.
- Bước 2: Dùng ngón tay khỏe mạnh làm điểm tựa, cố gắng nâng ngón tay cò súng lên trời, phương thẳng.
- Bước 3: Ở vị trí cao nhất, giữ ngón tay trong khoảng 5 giây.
- Bước 4: Trả ngón tay về vị trí cũ.
- Bước 5: Lặp lại 10 lần được tính là 1 hiệp. Thực hiện 3 hiệp mỗi ngày.
7. Bóp bóng
Bài tập chữa ngón tay cò súng này cần sử dụng đạo cụ hỗ trợ là dùng bóng bất kỳ chất liệu gì. Giữ bóng bằng các đầu ngón tay, bao gồm đầu ngón tay cò súng, sau đó ấn nhẹ vào quả bóng. Giữ lực trong khoảng 5 giây và lặp lại 10 lần. Mỗi ngày nên tập từ 3 – 4 hiệp.
Đây là bài tập được sử dụng tăng cường lực của ngón tay, được áp dụng hỗ trợ điều trị trong nhiều bệnh lý nội cơ xương khớp như ngón tay cò súng, viêm gân, viêm khớp ngón tay…
8. Bài tập gập ngón tay chữ O
Quy trình thực hiện bài tập gập ngón tay chữ O:
- Bước 1: Thả lỏng bàn tay ở vị trí sấp.
- Bước 2: Cong ngón tay cò súng vào ngón cái và tạo thành hình chữ O.
- Bước 3: Giữ trong vòng 5 – 10 giây.
- Bước 4: Trả ngón tay về vị trí cũ, sau đó lặp lại 10 lần.
Các lưu ý khi thực hiện bài tập ngón tay cò súng
Những bài tập chữa ngón tay cò súng có tác dụng hỗ trợ quá trình hồi phục của người bệnh sau khi điều trị dị tật được diễn ra nhanh chóng hơn. Đồng thời, giúp người bệnh có thể giảm thiểu nguy cơ tái phát bệnh hoặc có các biến chứng sau phẫu thuật ngón tay cò súng.
Thông thường, những bài tập này sẽ được chỉ định bởi bác sĩ và các chuyên viên vật lý trị liệu, dựa trên tình trạng bệnh, mức độ đáp ứng điều trị và tiên lượng bệnh của từng người. Người bệnh cần tuân theo phác đồ vật lý trị liệu, bao gồm tập các bài tập chữa ngón tay cò súng theo đúng chỉ định để đạt được hiệu quả tối ưu.
Ngoài ra, đối với những người bị ngón tay cò súng ở mức độ nhẹ, những triệu chứng lâm sàng chỉ dừng lại ở cơn đau khớp ngón tay, cứng khớp ngón tay thì có thể áp dụng các bài tập chữa ngón tay cò súng như một phương pháp làm giảm thiểu tình trạng bệnh.
Cần lưu ý rằng, dù mức độ nghiêm trọng của ngón tay cò súng nhẹ hay nặng, người bệnh vẫn cần đi khám với bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp để được thăm khám, chẩn đoán và đánh giá tình hình sức khỏe chính xác. Người bệnh nên trao đổi với bác sĩ về mong muốn tập các bài tập chữa ngón tay cò súng để nhận lời khuyên sức khỏe phù hợp với từng cá nhân.
Và để đảm bảo an toàn, người bệnh tốt hơn hết là thực hiện các bài tập chữa ngón tay cò súng dưới sự quan sát và hướng dẫn của chuyên viên vật lý trị liệu. Các chuyên viên sức vật lý trị liệu sẽ giúp người bệnh luôn thực hiện đúng kỹ thuật từng bài tập, kiểm soát cho các bài tập được phát huy tác dụng tốt nhất lên tình trạng ngón tay cò súng của người bệnh.
Để đạt được kết quả điều trị từ các bài tập một cách tốt nhất, người bệnh nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế, bác sĩ chuyên khoa Phục hồi chức năng, Cơ xương khớp để được nhận chỉ định điều trị phù hợp.
Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
Bài tập chữa ngón tay cò súng là chuỗi các bài tập được thiết kế nhằm tăng cường sức cơ cho ngón tay, và thúc đẩy nhanh quá trình hồi phục sau điều trị của người bệnh. Là một trong những phương pháp điều trị bảo tồn đem lại hiệu quả rõ ràng, chuỗi các bài tập chữa ngón tay cò súng được áp dụng cho những người bị ngón tay cò súng mức độ nhẹ, hoặc nằm trong phác đồ hồi phục sau điều trị bệnh.
