Phạm Trường HàNhiều người cho rằng, nhờ có yếu tố Fan Service đã giúp các bộ anime/manga trở nên thú vị hơn. Tuy nhiên, một bộ phận lớn người hâm mộ khác lại cảm thấy điều ngược lại. Sự tranh cãi đó tạo nên 2 luồng ý kiến xoay quanh thuật ngữ Fan Service này. Để hiểu hơn và tìm kiếm sự lý giải thỏa đáng nhất, hãy theo chân Coolmate trong bài viết để khám phá xem Fan Service là gì.
Fan Service là gì? Sao lại gây nhiều tranh cãi đến thế?
Tổng quát về thuật ngữ Fan Service
Trên thực tế, chúng ta cần phải tìm hiểu qua nhiều phương diện và góc độ để đưa ra đánh giá đúng nhất về thuật ngữ Fan Service. Nếu muốn nắm rõ Fan Service là gì, dưới đây là một số thông tin quan trọng.
Fan Service là gì?
Về khái niệm, Fan Service được dịch “đúng nghĩa đen” là dịch vụ người hâm mộ (fan). Đây là hình thức được dùng để phục vụ hoặc tặng cho cộng đồng fan những thứ, những điều, những hình ảnh hoặc phân cảnh mà họ thật sự mong muốn.
Vậy ý nghĩa của Fan Service là gì? Theo đánh giá, hình thức này được tạo ra nhằm làm hài lòng người hâm mộ. Đồng thời cũng như thu hút thêm nhiều fan hơn cho tác phẩm đó. Ban đầu, thuật ngữ này có nguồn gốc và thường được dùng nhiều để chỉ các bộ anime/manga.
Thế nhưng đến nay, nó hiện đang được sử dụng để ám chỉ các diễn biến cốt truyện được “vẽ thêm” xảy ra trong nhiều loại truyện nhằm làm hài lòng đám đông. Còn những hình thức phổ biến của Fan Service là gì? Dịch vụ này được chia thành nhiều loại hình đa dạng.
Fan Service là gì?
Từ nhẹ nhàng như những món ăn ngon, câu chuyện về các lễ hội, phân cảnh ngọt ngào về tình yêu trong sáng,… Cho đến các loại “nặng” hơn là dạng Fan Service về tình dục. Đây là hình thức Fan Service thường gặp nhất trong các bộ anime/manga hiện nay và nó đã xuất hiện rất lâu về trước.
Ngoài ra, hình thức Fan Service tình dục được chia thành nhiều dạng khác nhau theo cấp độ từ nhẹ đến nặng. Nhẹ là cảnh cô nàng 2D mặc trang phục hầu gái vừa dễ thương vừa quyến rũ hay những bộ bikini mát mẻ. Nặng thì các phân cảnh đó càng trở nên “mát mẻ” hơn, thậm chí được gắn mác 18+.
Fan Service chia thành nhiều loại hình đa dạng
Loại Fan Service này đã khiến anime/manga bị “chụp mũ” không tôn trọng phụ nữ và trẻ em. Cũng chính vì vậy mà hình thức giải trí ấy càng trở nên xấu xa trong mắt nhiều người và khiến họ kỳ thị nó. Ngoài ra, chúng ta cũng cần phân biệt giữa Fan Service và Ecchi. Vậy sự khác nhau giữa Ecchi và Fan Service là gì?
Theo đó, Ecchi là thể loại tập trung vào yếu tố gợi cảm. Trong khi, mọi dòng manga/anime đều có thể xuất hiện Fan Service để giúp cốt truyện thêm phần “hứng thú”. Hiển nhiên, nếu phải xem quá nhiều Fan Service trong khi đang muốn tập trung vào cốt truyện sẽ khiến người ta chán ghét.
Có thể so sánh như việc không ít người không thích Fan Service tương tự nhiều người không sẵn lòng bỏ tiền để mua merch hay bluray của anime. Tóm lại, Fan Service được xem là dịch vụ dành cho người hâm mộ Otaku – hoàn toàn đúng như tên gọi của nó.
Sự khởi nguồn ban đầu của Fan Service là gì?
Như ở phần định nghĩa Fan Service là gì bên trên có đề cập, thuật ngữ này bắt nguồn từ cộng đồng người hâm mộ manga/anime. Tuy nhiên, sự ra đời của dạng dịch vụ ấy thực chất đã có từ rất lâu trước kia. Theo tài liệu tìm hiểu, Fan Service xuất hiện lần đầu tiên vào cuối những năm 1980 của thế kỷ trước.
Sự khởi nguồn ban đầu của Fan Service là gì?
Đến năm 1991, thuật ngữ này mới bắt đầu được đưa vào video Otaku. Ngoài ra, dịch vụ người hâm mộ cũng không được tạo ra bởi người Nhật. Vậy sự khởi nguồn ban đầu của Fan Service là gì và từ đâu? Theo đó, ví dụ điển hình nhất về Fan Service là những hoạt náo viên trong các môn thể thao chuyên nghiệp xuất hiện vào năm 1950.
Họ diện trang phục sặc sỡ và biểu diễn những màn vũ đạo đẹp mắt để tạo tính giải trí; đồng thời làm hài lòng và kích thích người hâm mộ. Vào những thời điểm mà các tác phẩm có nội dung hấp dẫn về giới tính hoặc cảnh 18+ là hiếm hoi, Fan Service càng được săn đón. Nó trở thành phương tiện được sử dụng trong rạp chiếu phim để tạo ra doanh số và lợi nhuận nhiều hơn.
Fan Service được phân loại như thế nào?
Đây không phải kiểu phân loại về hình thức như phần định nghĩa Fan Service là gì có nêu qua. Cụ thể, phần này sẽ phân loại Fan Service thành 2 kiểu tốt và xấu. Thông thường, Fan Service tốt chỉ mong muốn nhân vật mình thích diện đồ đẹp, đáng yêu hoặc cùng lắm cũng chỉ mặc bikini chứ không có gì quá mức.
Fan Service được phân loại như thế nào?
Ngoài ra thì cũng có thể là những món ăn ngon xuất hiện trong anime/manga hoặc các phân cảnh trong sáng, ngọt ngào của cặp đôi họ mến mộ,… Thế nhưng, Fan Service xấu lại hoàn toàn khác. Vậy sự khác nhau giữa các thể loại Fan Service là gì? Theo đó, Fan Service xấu là hình thức nặng hơn cả Fan Service về tình dục. Dạng này đa số được áp dụng lên nhân vật nữ và tệ hơn nữa là các loli.
Bối cảnh phổ biến của các Fan Service là gì?
Trên thực tế, số dạng Fan Service sẽ nhiều hơn chúng ta tưởng. Có thể đó là những cảnh lộ liễu như bỗng nhiên một nhân vật khựng lại rồi làm hành động thô tục không hề liên quan đến ngữ cảnh. Hoặc cũng có thể là những dạng Fan Service ở mức độ cao hơn.
Nếu không thường xuyên xem anime hoặc manga, nhiều người sẽ cho rằng đó là một phần của cốt truyện. Tuy nhiên để xét về độ phổ biến thì sẽ có các “bối cảnh” được xem là đặc trưng của dạng dịch vụ người hâm mộ này. Vậy các bối cảnh phổ biến của các Fan Service là gì? Bao gồm:
Cảnh khoe hàng/lộ hàng
Đây là phân cảnh “kinh điển” của Fan Service. Chẳng hạn như vì một cơn gió thoáng qua khiến nhân vật nữ lộ quần lót (còn gọi là panchira パンチラ), hoặc nhân vật nữ vô tình vứt đồ lót vào nhân vật nam,… Vậy có thể giải thích về bối cảnh này của Fan Service là gì?
Tóm lại, bạn có thể hiểu rằng việc cố tình tăm tia đồ lót của nhân vật nữ chưa hẳn là Fan Service. Thế nhưng, điều đó cũng ít nhiều khắc họa tính cách và con người của nhân vật là tên biến thái. Song, trường hợp người này vô tình nhìn thấy vì một cơn gió, đây chắc chắn là Fan Service.
Cảnh tắm rửa/trong phòng thay đồ
Cảnh tắm rửa hoặc trong phòng thay đồ của dạng Fan Service là gì? hoặc Nếu một cảnh tắm rửa mà chẳng liên quan gì đến cốt truyện xuất hiện trong anime/manga, tức là nhân vật chỉ đang tắm và khỏa thân.
Đồng thời cũng không đóng góp gì cho câu chuyện như việc bị đâm chết hoặc bị ai đó phục kích chẳng hạn,… Đây cũng là bối cảnh quen thuộc của Fan Service. Ngoài ra, phần lớn Fan Service cũng xuất hiện khi các nhân vật cùng thay đồ trong phòng chứa đồ ở trường học.
Cảnh ở Onsen
Cảnh ở Onsen trong Fan Service là gì? Ở Nhật, văn hóa tắm Onsen (温泉) là phải khỏa thân hoàn toàn. Rõ ràng, đây là môi trường tuyệt vời của Fan Service. Thông thường, đây là những phân cảnh mà cả nhóm sẽ cùng đi Onsen trong chuyến tập huấn hoặc dã ngoại nào đó.
Thông thường, các khu Onsen sẽ chia ra khu vực dành riêng cho nam và ngữ. Vậy nên nếu các nhân vật nam nghĩ hoặc nhìn trộm về cô bạn gái nào đó thì đây chính là Fan Service.
Cảnh bãi biển
Ngoài Onsen, bãi biển cũng là bối cảnh thường thấy của các tập Fan Service. Vậy cảnh bãi biển của Fan Service là gì? Theo đó, hầu hết các anime/manga lấy khung cảnh này thì nhân vật sẽ mặc đồ bơi. Khi đó, nhiều cô nàng sẽ phân vân giữa việc chọn lựa đồ bơi hoặc các nhân vật nam sẽ đánh giá bộ ngực của các bạn nữ,…
Cảnh lễ hội văn hóa tại trường học
Cảnh lễ hội văn hóa tại trường học của Fan Service là gì? Có thể thấy, hầu hết các tác phẩm anime/manga về trường học đều sẽ có ít nhất 1 tập về lễ hội văn hóa (bunkasai 文化祭). Ở bối cảnh này, dạng Fan Service phổ biến nhất sẽ là loại trang phục hầu gái vì lớp học nào đó sẽ chọn hoạt động làm maid cafe.
Không chỉ chiêm ngưỡng các cô nàng, đôi khi bạn còn bắt gặp những chàng trai trong trang phục này và đeo tai mèo, gắn tai mèo rất dễ thương. Ngoài ra, bối cảnh này còn có một loại Fan Service khác đó là nhân vật nam cosplay thành nữ. Dạng Fan Service này còn được gọi là josou 女装 và rất phổ biến với các hủ nữ (fujoshi 腐女子).
Bối cảnh chiến đấu dẫn đến rách trang phục
Nếu phải chiến đấu, các nhân vật thường sẽ bị thương và trang phục thì trong tình trạng rách rưới. Đôi khi, bối cảnh này cũng rất phù hợp dành cho những Fan Service. Trong đó, bạn có thể tìm kiếm về dạng Fan Service này thông qua các từ khóa như quần áo bị rách (fuku ga yabureru 服が破れる) hoặc quần áo rách thành từng mảnh (fuku-biri 服ビリ).
Thiết kế nhân vật có sẵn Fan Service có sẵn
Yếu tố này trong Fan Service là gì? Theo đó, nếu một nhân vật đặc biệt yêu thích món ăn nào đó, đây được xem là Fan Service dành cho người hâm mộ cũng thích món ăn đó. Đây là về sở thích. Nếu xét phương diện ngoại hình, nếu bạn bắt gặp nhân vật có bộ ngực quá khủng, đây cũng có thể là Fan Service.
Trừ trường hợp bộ ngực của nhân vật này thực sự đóng vai trò nhất định cho cốt truyện. Chẳng hạn như chính vì điều đó khiến cô ấy trở thành đối tượng mục tiêu của tội phạm, mục đích là lên án hành vi này. Ngoài ra, bạn cũng có thể hiểu Fan Service là gì thông qua cụm từ khu vực tuyệt đối (zettai ryouiki 絶対領域).
Thiết kế nhân vật có sẵn Fan Service có sẵn
Đây là phần da thịt lộ ra giữa gấu váy và tất đang mang. Thực tế, có không ít góc quay thường cố ý quay đến vùng này nhằm phục vụ Fan Service. Bên cạnh đó, phần sau cổ của nữ giới cũng được xem là dạng Fan Service được yêu thích. Người Nhật cho rằng, đây là bộ phận khá gợi cảm.
Điển hình như kimono của người Nhật rất kín đáo nhưng lại hờ hững ở phần cổ phía sau. Còn có nhiều dạng Fan Service nặng đô hơn mà bạn có thể tìm hiểu về Fan Service là gì như cảnh trói buộc (shibari 縛り), cảnh nhân vật bị hành hạ (ryona リョナ), thậm chí là BDSM,…
Tác động của Fan Service là gì?
Rõ ràng, việc Fan Service gây tranh cãi cũng chính vì những ảnh hưởng và tác động xấu mà nó mang đến. Tuy nhiên trước tiên, chúng ta cần tìm hiểu về thực trạng của dạng dịch vụ người hâm mộ này để có sự đánh giá chi tiết nhất. Vậy thực trạng hiện nay của Fan Service là gì?
Thực trạng của Fan Service là gì?
Trong thế giới anime/manga, hầu như tuổi tác của nhân vật là điều vô dụng. Bởi lẽ, rất ít ai có thể nhìn ngoại hình và tính cách của một người để xác định về tuổi tác. Cũng chính vì lý do này mà nhiều loli dù đã trên 18 thậm chí đến hàng trăm hàng nghìn tuổi nhưng ngoại hình thì vẫn như trẻ con.
Song, việc khoác lên mình của nhân vật những bộ đồ thiếu vải hoặc cho nhân vật nữ có thân hình đầy đặn diện đồ sexy, hay nhân vật có cử chỉ và hành động 18+,… để phục vụ người hâm mộ và lôi kéo nhiều fan hơn cho tác phẩm là điều không tốt.
Điều nguy hiểm của dịch vụ Fan Service là gì? Trong vấn đề tình dục hoá các nhân vật nữ của manga/anime, điều nguy hiểm nhất chính là “giả”. Vì không có thật khiến người ta thoải mái và cởi mở với nó hơn. Thậm chí, nhiều người còn “bình thường hóa” điều đó vì cho rằng nó không ảnh hưởng đến ai.
Vậy thực trạng ở đây của Fan Service là gì? Chúng ta không thể đảm bảo những người “lậm” loại Fan Service tình dục quá nhiều sẽ không nhìn cô gái hoặc bé gái ngoài đời bằng những ánh mắt “bậy bạ”. Tương tự như những người cuồng game đến mức bị ảo ngoài đời.
Thực trạng của Fan Service là gì?
Từ đó dẫn đến việc làm ra nhiều hành động không thể cứu vãn được nữa. Ở ngoài đời, hình ảnh bé gái đại diện cho sự trong sáng và ngây thơ, cô nàng biểu trưng cho vẻ đẹp thanh xuân và người phụ nữ thể hiện sự chín chắn. Trong khí vào thế giới manga/anime, họ lại trở thành công cụ tăng doanh thu và lợi nhuận cho nhà sản xuất.
Bằng cách nào? Nếu hiểu Fan Service là gì, bạn sẽ biết đó là cách tình dục hóa hình ảnh của họ và rõ ràng đây là thực trạng đáng lên án. Hệ lụy của việc hàng không phải là nhân vật nữ vì họ vốn không có thật, mà chính là nhận thức của những người thích Fan Service thể loại tình dục.
Nếu họ nhận thức được Fan Service là gì, những gì mình đang xem đều là giả và không áp dụng ngoài đời thật, điều này không đáng nói. Nhưng nếu họ không phân biệt được thực ảo, mãi đắm chìm và dùng suy nghĩ bậy bạ áp lên các cô gái hoặc bé gái,… sẽ là điều đáng lo ngại.
Đâu đó ngoài kia vẫn tồn tại không ít nghệ sĩ tạo ra nhiều tác phẩm 18+ về hình ảnh nữ giới và loli chỉ vì tiền. Họ không hề quan tâm đến thực trạng Fan Service là gì và nó đang dần trở nên đáng báo động hiện nay. Khi nào còn những Fan Service loại tình dục, họ vẫn tiếp tục tạo ra các tác phẩm với các khung cảnh đó.
Thật đáng quan ngại nếu Fan Service ngày càng phổ biến
Dễ nhận thấy, nhiều tác phẩm manga/anime đều thể hiện rằng phụ nữ có chồng thường phải về nhà làm nội trợ để chồng ra ngoài kiếm tiền. Có lẽ, tư tưởng này trong khái niệm Fan Service là gì đã nói lên sự không tôn trọng nữ giới cho lắm. Vì thế, việc tình dục hóa hình ảnh của họ mới được ủng hộ và “săn đón” đến vậy.
Thật thật giả giả, hệ lụy khó lường
Hiện nay, những tác phẩm tệ hại lạm dụng Fan Service có quá nhiều và vô tình lấn át đi nhiều bộ manga/anime thực sự hay ho. Điều đó vô tình khiến những người không xem nhiều anime/manga, không hiểu Fan Service là gì lầm tưởng rằng đây chỉ là hình thức giải trí trá hình. Đồng thời nảy sinh ác cảm với nó.
Vì không thể thu hút người xem nên mới dùng Fan Service để “cứu vãn” các tác phẩm đó nhằm tăng lợi nhuận. Và thực tế cay đắng, những tác phẩm đó hiện nay lại chiếm sóng nhiều hơn. Nếu ngày nào còn chưa nhận ra mối nguy hại của Fan Service là gì, đồng nghĩa với việc các tác phẩm thực sự ý nghĩa cũng trở nên bị lu mờ.
Hệ lụy của Fan Service là gì?
Việc lạm dụng nhiều Fan Service dẫn đến rất nhiều hệ lụy. Dễ thấy nhất chính là nữ giới cảm thấy họ không được tôn trọng. Ngoài ra, tâm sinh lý của nam giới đang trong độ tuổi dậy thì cũng bị ảnh hưởng không nhỏ. Tệ hơn nữa, nó có thể tác động xấu đến suy nghĩ của trẻ nhỏ.
Vậy ảnh hưởng tiêu cực của Fan Service là gì? Bởi lẽ, các tác phẩm dành cho trẻ em cũng xuất hiện những hình ảnh mát mẻ này, ngay cả khi nó chỉ ở mức độ nhẹ. Điển hình như bộ anime Doraemon kinh điển, đã có hơn 1000 phụ huynh ký tên để yêu cầu gỡ bỏ những phân cảnh mát mẻ của Shizuka.
Khi nó không còn nằm ở tâm sinh lý của nam giới mà đã vào đến nhận thức của họ, mức độ còn trở nên tồi tệ hơn. Việc không hiểu mức độ nguy hại của Fan Service là gì và lạm dụng trong thời gian dài khiến nam giới nhìn nữ giới chỉ toàn bằng ánh mắt dục vọng.
Hệ lụy của Fan Service là gì?
Ngay lập tức, họ xem nữ giới như món đồ và phớt lờ đi cảm xúc của nữ giới. Mặt khác, phần đông lượng người lạm dụng Fan Service quá mức đều là nam giới. Vì thế, họ thường dùng hình ảnh 18+ của phụ nữ để phục vụ cho nhu cầu của bản thân. Nếu hiểu Fan Service là gì bạn sẽ thấy, Fan Service và hình ảnh loli dần trở thành điều không thể thiếu trong văn hóa manga/anime.
Hiện nay, anime cùng manga đang dần phát triển và ngày càng được săn đón trên toàn thế giới. Nhiều quốc gia cũng công nhận hình thức giải trí này như một dạng phim ảnh thực thụ. Do đó, các tác phẩm cần phải thay đổi để phù hợp với người xem thời nay.
Điều này cũng giúp văn hóa Nhật Bản trở nên tốt đẹp hơn trong mắt khán giả quốc tế. Có lẽ, đã đến lúc anime/manga nên hướng đến và tôn trọng nữ giới nhiều hơn. Nếu cứ mãi giữ lối suy nghĩ cổ hủ sẽ khiến anime/manga trở nên tồi tệ trong mắt nhiều người và gây ra nhiều tranh cãi về nữ quyền như hiện nay.
Sự phát triển của Fan Service là gì?
Ở phần định nghĩa Fan Service là gì ngay từ đầu, chúng ta đã hiểu rõ đây là thuật ngữ chỉ việc phục vụ người hâm mộ. Nguồn gốc của thuật ngữ là bắt nguồn từ cộng đồng người hâm mộ anime/manga như những gì chúng ta vừa xem qua trong bài viết.
Về sau, Fan Service được sử dụng phổ biến hơn và dần trở thành việc mà người nổi tiếng làm theo yêu cầu của người hâm mộ. Tuy nhiên ở phương diện này, định nghĩa Fan Service là gì lại hoàn toàn khác. Nó chỉ nói về những hành động đáng yêu mà idol thực hiện để dành tặng cho fan của mình.
Sự phát triển của Fan Service là gì?
Với người yêu K-POP, việc được gặp gỡ thần tượng là điều vô cùng hạnh phúc. Thậm chí, nhiều idol “chiều” fan đến mức sẵn lòng thực hiện những cử chỉ mà fan mong chờ. Để nắm rõ Fan Service là gì ở phương diện này, sau đây hãy cùng khám phá những dạng “dịch vụ hâm mộ” mà idol khiến fan phấn khích nhất:
-
Ôm: Tại các buổi fansign, nhiều idol thường có các hoạt động giao lưu với fan và tặng fan những cái ôm thắm thiết để thể hiện sự thân thiện.
-
Chạm vào idol: Được chạm vào thần tượng và được thần tượng cho phép chạm là ước muốn to lớn của người hâm mộ nữ (fangirl). Đây thực sự là hành động tuyệt vời khiến trái tim fan phải “rung rinh”.
-
“Skinship” giữa các thành viên: Có vẻ không liên quan đến người hâm mộ vì đây là những sự “va chạm thân mật” giữa các thành viên trong nhóm. Thế nhưng, điều đó sẽ khiến cộng đồng fan couple ghép đôi của các thành viên thỏa mãn và phấn khích.
-
Xăm giả tên fanpage: Nhiều thần tượng tỏ thái độ quan tâm đến fanpage của mình bằng cách xăm giả tên FC lên người. Chắc hẳn cộng đồng fan của idol sẽ hãnh diện và sung sướng.
-
Dùng điện thoại của fan để chụp ảnh: Việc idol cầm điện thoại của mình để chụp ảnh sẽ là những bức ảnh quý giá nhất.
-
Eye contact (giao tiếp bằng ánh mắt): Hành động nhẹ nhàng như vô tình chạm mắt nhưng đủ khiến người hâm mộ phấn khích.
-
Thể hiện tình yêu: Thần tượng sẽ có rất nhiều cách để thể hiện tình yêu của mình với fan chẳng hạn như tặng quà sinh nhật cho fan,…
-
“Troll” fan: Những idol “thú vị” sẽ troll fan để thể hiện tình cảm của mình. Chẳng hạn như việc vô tình làm hành động nào đó hài hước để mọi người cảm thấy vui vẻ, thích thú,…
Trong K-POP, Fan Service được hiểu là hành động đáng yêu mà idol thực hiện để dành tặng fan
Lời kết
Fan Service là gì? Đây thực sự là một loại “dịch vụ” không hề tốt nếu không muốn nói là quá tệ hại một cách phiến diện. Để anime và manga nhận được sự yêu thích tuyệt đối cũng như đúng với bản chất của mình, chắc hẳn các thể loại này cần phải có nhìn nhận đúng hơn về Fan Service.
Hy vọng qua bài viết của Coolmate, mọi người đã hiểu Fan Service là gì và mong các dạng dịch vụ xấu sớm thành quá khứ. Có như vậy, khán giả mới thực sự cảm nhận giá trị thiết thực của các tác phẩm. Cuối cùng, đừng quên ghé nhà CoolBlog mỗi ngày để khám phá hàng vạn điều hay ho khác nữa.
Coolmate – Nơi mua sắm đáng tin cậy dành cho nam giới!
{{{infobox}}} >>> Xem thêm:
Fan art là gì? Tại sao nghệ thuật fan art lại gây nhiều tranh cãi?
Tổng hợp 10 thuật ngữ trong anime manga phổ biến bạn nên biết
Manhwa là gì? Manga là gì? Manhua là gì? Phân biệt chúng cực dễ {{{infobox}}}
