Phạm Trường HàĐã bao giờ bạn thắc mắc về những nốt ruồi xuất hiện trên da biểu hiện cho điều gì chưa? Một số nốt ruồi xuất hiện trên da không đơn giản là sự tập trung các yếu tố làm tăng sắc tố da, nốt ruồi còn có thể là dấu hiệu của bệnh ung thư da.
Vậy nốt ruồi như thế nào là ác tính? Làm thế nào để biết cách nhận biết nốt ruồi ác tính cũng như cách phân biệt nốt ruồi lành tính và ác tính? Bạn hãy tham khảo một số chia sẻ của bác sĩ da liễu dưới đây để hiểu thêm nhé.
Nốt ruồi là gì?
Các loại nốt ruồi là các đốm nhỏ, có thể là nốt ruồi màu nâu nhạt, xám, đen, đỏ, xanh hoặc hồng xuất hiện trên da. Nốt ruồi có trên da được hình thành khi các tế bào melanocytes phát triển thành cụm.
Tế bào Melanocytes được phân phối khắp da và giúp sản sinh melanin – tế bào sắc tố tự nhiên tạo nên màu sắc của da.
Nốt ruồi hường xuất hiện trong thời thơ ấu và vị thành niên. Hầu hết mọi người đều có từ 10 đến 40 nốt ruồi, một số nốt ruồi có trên da có thể phát triển thay đổi hình thái hoặc một số mờ dần theo thời gian.
Sự thay đổi nội tiết tố của tuổi vị thành niên và thai kỳ có thể là nguyên nhân khiến các nốt ruồi có thể trở nên đậm màu hơn và phát triển lớn hơn.
Hầu hết các nốt ruồi ở trên da đều lành tính. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp xuất hiện những nốt ruồi ác tính và trở thành ung thư da. Do đó, bạn nên theo dõi các nốt ruồi có trên da và các mảng sắc tố khi có dấu hiệu bất thường xuất hiện để biết cách nhận biết nốt ruồi ác tính, làm cơ sở phòng ngừa ung thư da, đặc biệt là ung thư hắc tố ác tính.
Cách nhận biết nốt ruồi ác tính
Nhiều người thường thắc mắc nốt ruồi hung là gì. Theo các bác sĩ da liễu, kiểm tra bằng Quy luật ABCDE dưới đây có thể giúp bạn phân biệt nốt ruồi lành tính và ác tính:
A (Asymmetrical shape)
Nhận biết thông qua hình dạng nốt ruồi không đối xứng. Khi chia nốt ruồi làm hai phần, sẽ có một nửa bên nốt ruồi khác với nửa còn lại.
Điều này xảy ra do các tế bào ung thư da phát triển nhanh hơn các tế bào melanocytes và tạo ra hình dạng bất thường.
B (Border)
Nhận biết thông qua đường viền của nốt ruồi. Nốt ruồi bình thường sẽ có đường viền rõ ràng so với vùng da xung quanh.
Nếu đường viền của một số nốt ruồi có khía, viền nốt ruồi hình vỏ sò, hoặc không rõ viền thì có thể là dấu hiệu cảnh báo của nốt ruồi ác tính.
Đường viền của nốt ruồi không rõ hoặc rách cạnh là một số dấu hiệu của sự tăng trưởng tế bào không kiểm soát gây ung thư da.
C (Color)
Nhận biết thông qua màu sắc của nốt ruồi. Nốt ruồi có thể có nhiều sắc độ khác nhau nhưng vẫn đồng nhất về màu sắc của nốt ruồi.
Trong khi đó, phân biệt nốt ruồi ung thư khi thấy chúng có sự trộn lẫn một số màu sắc, chẳng hạn như trong cùng một nốt ruồi có thể xuất hiện màu trắng, đen, đỏ xen lẫn xanh dương.
D (Diameter)
Nhận biết thông qua đường kính của nốt ruồi. Kích thước của nốt ruồi bình thường đa số sẽ dưới 6 mm hoặc nhỏ hơn.
Trong trường hợp đường kính của một số nốt ruồi lớn hơn 6 mm, bạn cần đến gặp bác sĩ da liễu để bác sĩ kiểm tra xem đó có thể là dấu hiệu cảnh báo của nốt ruồi ác tính hay ung thư da không.
E (Evolving)
Xem xét về sự phát triển của nốt ruồi. Thông thường, nốt ruồi sẽ giữ nguyên kích thước và hình dạng của nốt ruồi trong suốt cuộc đời.
Nếu bạn để ý thấy một số nốt ruồi phát triển, thay đổi về kích thước, hình dạng, màu sắc hoặc chiều cao. Đặc biệt nếu một phần hoặc toàn bộ màu của nốt ruồi chuyển sang màu đen, hãy kiểm tra xem có phải dấu hiệu sớm của nốt ruồi ung thư hay ung thư da không.
Một số nốt ruồi cũng có thể thay đổi về sự phát triển và xuất hiện các dấu hiệu và triệu chứng mới, chẳng hạn như ngứa hoặc chảy máu.
Các loại nốt ruồi ác tính (tế bào ung thư da) rất đa dạng về hình thái. Một số nốt ruồi có thể xuất hiện tất cả các đặc tính được liệt kê ở trên. Một số nốt ruồi có thể chỉ xuất hiện và thay đổi về một hoặc hai đặc tính.
Vì vậy, khi thắc mắc nốt ruồi hung là gì, để có cách nhận biết nốt ruồi ác tính một cách chính xác, bạn nên thăm khám bởi bác sĩ da liễu có chuyên môn.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ xuất hiện nốt ruồi ác tính
Ung thư hắc tố là biến chứng chính của nốt ruồi ác tính.
Theo bác sĩ da liễu, một số người có thể có nguy cơ mắc phải ung thư hắc tố (nốt ruồi ác tính) cao hơn mức trung bình khi có sự xuất hiện của các yếu tố sau đây:
Nốt ruồi bẩm sinh lớn
Ở trẻ sơ sinh, những nốt ruồi trên da được phân loại là lớn nếu chúng có đường kính phát triển lớn hơn 2 inch (5 cm).
Tuy nhiên, xuất hiện những nốt ruồi bẩm sinh lớn không có nghĩa là sẽ mắc phải ung thư da và hầu như không bao giờ trở thành nốt ruồi ung thư trước khi trẻ dậy thì.
Xuất hiện nốt ruồi bất thường
Những nốt ruồi có kích thước phát triển lớn hơn cục tẩy trên đầu bút chì và có hình dạng không đều được gọi là những nốt ruồi không điển hình (nốt ruồi loạn sản).
Những nốt ruồi bất thường này thường là nốt ruồi màu nâu nhạt, có trung tâm màu nâu sẫm và viền nhạt hơn.
Nốt ruồi không điển hình (nốt ruồi bất thường) có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể nhưng lại hiếm khi xuất hiện trên mặt. Theo bác sĩ da liễu, những nốt ruồi này có xu hướng di truyền.
Xuất hiện nhiều nốt ruồi
Nếu một người có hơn 50 nốt ruồi trên da thì sẽ dễ mắc phải nguy cơ ung thư hắc tố.
Theo Mayo Clinic – trung tâm y tế học thuật phi lợi nhuận của Mỹ, có hai nghiên cứu bổ sung thêm bằng chứng rằng số lượng của những nốt ruồi xuất hiện trên cơ thể giúp dự đoán phát hiện nguy cơ mắc ung thư.
Một nghiên cứu cho thấy những người dưới 50 tuổi có từ 20 nốt ruồi trở lên trên da cánh tay có nguy cơ xuất hiện một số nốt ruồi ác tính cao hơn người khác.
Nghiên cứu còn lại phát hiện số lượng của nốt ruồi xuất hiện trên cơ thể phụ nữ và nguy cơ mắc bệnh ung thư vú có liên quan mật thiết với nhau.
Có tiền sử ung thư hoặc gia đình có người bị ung thư hắc tố
Nếu bạn từng bị ung thư hắc tố trước đây, những nốt ruồi lành tính của bạn sẽ có nguy cơ cao phát triển thành một số nốt ruồi ác tính.
Ngoài ra, một số loại nốt ruồi loạn sản cũng được phát hiện là một dạng di truyền của tế bào ung thư hắc tố.
Làm thế nào để xử lý nốt ruồi không mong muốn?
Những nốt ruồi thông thường không cần phải điều trị. Tuy nhiên, nếu sự xuất hiện và phát triển của nốt ruồi ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ thì việc loại bỏ những nốt ruồi này với bác sĩ da liễu là điều cần thiết.
Điều trị nốt ruồi ác tính như thế nào?
Nếu nốt ruồi được nhận biết là nốt ruồi ác tính, bạn cần đến bệnh viện da liễu để bác sĩ tiến hành thủ thuật ngoại khoa để loại bỏ nốt ruồi của bạn.
Bác sĩ da liễu tại Grace Skincare Clinic cũng có thể giúp bạn nhận biết nốt ruồi ác tính bằng các thủ tục sinh thiết.
Quy trình điều trị tại bệnh viện được thực hiện bằng cách gây tê khu vực xung quanh nốt ruồi và bác sĩ sẽ sinh thiết bằng cách cắt toàn bộ nốt ruồi của bạn và một vành da xung quanh nốt ruồi, rồi khâu vết thương kín lại.
Cách loại bỏ nốt ruồi lành tính
Những nốt ruồi vô hại (là nốt ruồi lành tính) có thể nhô lên trên bề mặt da của bạn. Nếu quần áo hoặc đồ trang sức cọ xát (hoặc bị dính vào) những nốt ruồi này.
Nó có thể là nguyên do gây kích ứng nốt ruồi. Bạn có thể nhận thấy nốt ruồi của bạn và vùng da xung quanh nốt ruồi thay đổi về biểu hiện và có cảm giác khó chịu.
Cố gắng loại bỏ nốt ruồi bằng các biện pháp tại nhà có thể gây hại nhiều hơn là lợi. Khi cạo (hoặc cắt) nốt ruồi của bạn, bạn cũng có nguy cơ xuất hiện sẹo hoặc nhiễm trùng nghiêm trọng sau khi cạo nốt ruồi.
Tốt nhất là bạn nên gặp bác sĩ da liễu hoặc đến bệnh viện để được tư vấn phương pháp điều trị an toàn dành cho nốt ruồi của bạn.
Có nhiều cách an toàn hơn để tẩy nốt ruồi lành tính như: phẫu thuật cắt bỏ nốt ruồi, đốt điện nốt ruồi, điều trị nốt ruồi bằng nitơ lỏng… Các bác sĩ da liễu sẽ giúp bạn chọn lựa phương pháp điều trị nốt ruồi phù hợp nhất dựa vào kích thước, độ sâu của nốt ruồi và chi phí điều trị.
Phương pháp đốt điện được các bác sĩ tại Grace Skincare Clinic sử dụng để loại bỏ nốt ruồi cho khách hàng. Sử dụng điện để điều trị nốt ruồi có thể làm giảm khả năng chảy máu. Từ đó giảm các thay đổi về biến chứng, giúp vết thương lành nhanh chóng và tối thiểu khả năng xuất hiện sẹo.
Cách phòng ngừa nốt ruồi ác tính
Theo dõi các thay đổi của cơ thể để nhận biết nốt ruồi ác tính
Nhớ vị trí và đặc điểm những nốt ruồi của bạn. Thường xuyên kiểm tra da để phát hiện những thay đổi của những nốt ruồi trên cơ thể liệu có phải là dấu hiệu nốt ruồi ác tính hay không.
Hãy tự kiểm tra những nốt ruồi của bạn mỗi tháng một lần, đặc biệt nếu bạn có tiền sử gia đình bị ung thư da hay ung thư hắc tố là nốt ruồi ác tính vì có khả năng tiềm ẩn tế bào ung thư bên trong bạn.
Bạn có thể dùng gương để kiểm tra những nốt ruồi từ đầu đến chân, bao gồm da đầu, lòng bàn tay, móng tay, nách, ngực, chân, kẽ ngón chân và cả lòng bàn chân. Đồng thời kiểm tra cả vùng sinh dục và giữa mông để phát hiện xem là nốt ruồi nào bất thường hay không.
Nếu bạn phát hiện hoặc nghi ngờ có một số nốt ruồi là nguy cơ tế bào ung thư da và tế bào ung thư hắc tố. Bạn cần nói lại với bác sĩ da liễu để bác sĩ đánh giá những nốt ruồi và quyết định có khám da chuyên khoa những nốt ruồi này định kỳ hay không.
Vì những nốt ruồi này có thể thay đổi theo thời gian và có thể là nốt ruồi ung thư, nên cần thăm khám lại với bác sĩ da liễu để phát hiện và nhận biết các loại nốt ruồi và kiểm tra xem khi nào các nốt ruồi có nguy cơ ung thư da cao và điều trị kịp thời các nốt ruồi đó.
Các biện pháp ngăn ngừa dấu hiệu nốt ruồi ác tính
Các bác sĩ da liễu khuyên rằng bạn nên thực hiện các biện pháp bảo vệ da khỏi bức xạ tia cực tím (UV) vì bức xạ UV sẽ làm tăng nguy cơ mắc phải ung thư hắc tố (nốt ruồi ác tính).
Ngoài ra, trẻ em không được bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời sẽ có xu hướng xuất hiện nhiều nốt ruồi hơn bình thường.
Tránh ánh nắng mặt trời giờ cao điểm
Ánh nắng mặt trời mạnh nhất trong khoảng từ 8 giờ sáng đến 4 giờ chiều. Nếu có kế hoạch cho các hoạt động ngoài trời, bạn nên hạn chế ra ngoài vào khoảng thời gian này, kể cả vào những ngày nhiều mây hoặc vào mùa đông để hạn chế sự hình thành của nốt ruồi.
Sử dụng kem chống nắng quanh năm
Bôi kem chống nắng khoảng 30 phút trước khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, kể cả trong những ngày nhiều mây.
Sử dụng kem chống nắng phổ rộng có chỉ số SPF ít nhất là 30. Thoa lại kem chống nắng sau mỗi hai giờ – hoặc thường xuyên hơn nếu bạn đang bơi hoặc đổ mồ hôi.
Bác sĩ Da liễu Hun Kim Thảo khuyên bạn nên sử dụng kem chống nắng phổ rộng, chống nước với chỉ số SPF ít nhất là 30 để bảo vệ da và ngăn ngừa nốt ruồi xuất hiện.
Sử dụng các biện pháp bảo hộ
Kính râm, mũ rộng vành, áo dài tay và quần áo bảo hộ khác có thể giúp bạn tránh tia UV gây hại từ ánh nắng mặt trời gây ra nốt ruồi.
Bạn cũng có thể cân nhắc lựa chọn các loại quần áo được làm bằng chất liệu đặc biệt có thể ngăn bức xạ UV do ánh nắng mặt trời gây ra, từ đó hạn chế sự hình thành của nốt ruồi.
Tránh sử dụng đèn tắm nắng và giường tắm nắng
Đèn tắm nắng và giường tắm nắng sẽ giúp bạn có được một làn da rám nắng ưng ý. Tuy nhiên, theo bác sĩ, tia UV phát ra từ những loại này có thể làm tăng nguy cơ gây ung thư da cũng như sự xuất hiện của nốt ruồi.
Nếu nốt ruồi của bạn không thay đổi theo thời gian thì bạn không cần phải lo lắng về nốt ruồi đó.
Nhưng bạn cần cẩn trọng khi nhìn thấy bất kì sự thay đổi nào diễn ra trên những nốt ruồi có trên cơ thể như màu sắc nốt ruồi, chiều cao nốt ruồi, kích thước nốt ruồi, hình dạng nốt ruồi…
Nếu bạn muốn nhận biết nốt ruồi ác tính, cũng như phân biệt nốt ruồi lành tính và ác tính, hãy liên lạc với chúng tôi để đặt lịch và được bác sĩ tư vấn kỹ hơn về các nốt ruồi đó nhé!
Tham vấn y khoa: Bác sĩ Da liễu Hun Kim Thảo
Liên Hệ Tư Vấn
Grace Skincare Clinic Phòng khám da liễu quốc tế sử dụng thiết bị và công nghệ đạt chuẩn FDA & CE
102C Cống Quỳnh, Quận 1, Tp. Hồ Chí Minh, Việt Nam Đặt lịch: https://www.graceskinclinic.com/book-now SDT: 02822-531-223 Hotline: 0961-796-809
Nguồn tham khảo:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/melanoma/symptoms-causes/syc-20374884
